Ressam İzzet Ziya beyin çizgileriyle Cemil Cem (1882-1950)
Türk karikatürünün kurucuları arasında kabul edilen ustalardan biridir Cemil Cem... Karikatürlerinde genellikle Türkiye'nin siyasal yaşamını konu almıştır. Cemil Cem 1882'de İstanbul' da doğdu. İstanbul'da hukuk öğrenimi gördü. Dışişlerinde görevli olarak Fransa'ya gitti. Bu sırada Paris'te Siyasal Bilgiler Okulu'nun derslerini izledi. 1908' de İstanbul'da yayımlanmaya başlayan Kalem dergisine karikatürler göndermeye başladı. Cem 1910 'da İstanbul'a döndü ve aynı yıl ünlü mizah dergisi Cem dergisini çıkarmaya başladı. Özellikle portre karikatürleri çizdi ve karikatürlerinde devlet adamlarının kişiliklerinin ve dış görünüşlerinin en belirgin yanlarını ustaca yansıttı.
1912'de, Balkan Savaşları'ndaki yenilginin ardından dergiyi kapatarak Avrupa'ya gitti. Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'a döndü ve 1925'e değin Sanayi-i Nefise Mektebi'nde (bugün Mimar Sinan Üniversitesi) müdürlük yaptı. Cem'i 1927'de yeniden yayımlamaya başladı. Vergileri eleştiren bir karikatürü nedeniyle yargılandı. Recep Peker'i konu alan bir karikatürü nedeniyle de dergisi 1928' de kapatıldı ve karikatür yayımlaması yasaklandı. Bir süre İstanbul Belediye Şehir Meclisi üyeliği yaptıktan sonra evine çekilen Cem zamanını resim yaparak geçirdi.
Cemil Cem 9 Nisan 1950'de İstanbul'da öldü. Cem karikatürlerini mizahı yazıyla ileten bir anlayışla çizdi. Devlet adamlarını ve yönetimi hiç sakınmadan eleştirdi. Çizgilerindeki gerçekçilik ve ince mizah anlayışıyla daha sonra birçok karikatürcüyü etkiledi. Cem'in 1909' da yayımladığı adsız bir karikatür albümü vardır.
MİZAHHABER olarak duyurmuş olalım ki; Cemil Cem, adını taşıyan sokakta yakın bir dönemde yeniden yaşatılmaya başlanacak...
CİHAN DEMİRCİ
