OĞUZ ARAL... 20 koca görünümlü ama koca görüntüsünün altında bir o kadar da tatsız 20 yıl geçti Oğuz abimizi, ustamızı, babamızı yitireli...
Çizgiye ve mizaha adanmış bir koca ömürdü o... Arka arkaya çok sevdiğimiz pek çok insanı yitirdiğimiz kahredici bir 2004 Temmuz'unun 26'sında artık sıkıldığı bir hayattan ve ülkeden gene kendi isteğiyle Bodrum'da giden bir dev çınar...
Bütün dev çınarlar gibi mütevazılık abidesiydi... Bana imzaladığı kitaba "Oğluma" yazacak kadar "baba" adamdı!..
OĞUZ ARAL... Dedik ya, bir baba adam... Bir çizgi, bir mizah, bir yürek ustası... Huysuz ama tatlı ihtiyar... Bildiğini paylaşmaktan keyif alan, günler geceler boyu öğretmekten yorulmamış bir derya... Yüzlerce karikatürcü yetiştirmeye adanmış bir müthiş ömür... Acı olan onun ardından ne yazık ki, onun getirdiği mizah dergiciliğini, halkla buluşturan, büyüten, o samimi ve benzersiz anlayış, 90'lı yılların ortasıyla birlikte terk edildi ve mizah dergiciliği onun bıraktığı bir mirası ne yazık ki kötü ve hoyrat bir şekilde yedi, sayfalar dolusu yazılabilecek hatalarla da bitirdi... İçine düştüğümüz ağır faşizm günlerinde zaten bunun lafının edilmesinin bile pek bir anlamı bile kalmadı artık...
OĞUZ ARAL... O bizim tarama ucumuz, çini mürekkebimiz, şöhler kağıdımız, abimiz, babamız, dostumuz, sırdaşımız, arkadaşımızdı... Ona kızanın bile an geldiğinde saygı duyduğu benzersiz bir insandı... Titiz bir çizgi adamıydı... Kendisi babasını çocuk yaştayken yitirmiş, kardeşi Tekin'e ve sonrasında yetiştirdiği yüzlerce karikatürcüye "babalık" yapmış olduğunu pek çok kişi bilmez bile...
OĞUZ ARAL... Kolektif dergi çalışmasının bu topraklardaki gerçek öncüsü oldu... Uykusuz gecelerin adamıydı... Gereksiz taramalardan uzak durmamız için yıllarını ortaya koymuş ama bu anlamda çok da başarılı olamamış bir gerçek ustaydı...
Haşin ve ürkütücü bir görüntü altında pamuk gibi sımsıcak bir yürek taşırdı... Avni'nin, Utanmaz Adam'ın daha bir sürü çizgi kahramanın babasıydı... Bir pandomim ustasıydı... Bir saz ustasıydı...
OĞUZ ARAL... Son yıllarında aslında müthiş bir "mizah yazarı" olduğunu da göstererek veda etti dünyaya...
Sokakta serseri olma olasılığı çok yüksek insanlardan ilk kez bu ülkede karikatürcü, mizahçı yaratmayı başarmış bir ustaydı o...
Genellikle sıradan ve kıytırık öğretmenliğe dayalı "Yetiştiricisi" pek de fazla olmayan bu coğrafyada harbiden çizer yetiştirmiş bir baba adamdı... Bir daha benzeri olmayan ve olmayacak olan unutulmaz dergi "Gırgır"ın her şeyi...
OĞUZ ARAL... 1989 yılında çocuğundan yakın gördüğü, çocuğundan daha fazla gördüğü Gırgır dergisinden, patron ve iktidar baskısı altında zorla atılan, dergisi elinden zorla alınan ve onun yanından yetişen bizlerin asla unutmayacağı anlar yaşayan, son yıllarını Hürriyet gazetesinde pek de mutlu geçirmeyen ve aslında tatilden çok veda için gittiği Bodrum'da 26 Temmuz 2004 günü, artık çok sıkıldığı bu ülkeye ve bu dünyaya bilinçli bir şekilde veda eden, anmaktan asla yorulmayacağımız bir şefkat kapısı...
OĞUZ ARAL... Yalnız kalmayı tercih ettiği son yıllarında kabuğuna çekilmiş bir halde yaşayan, evini bile terk edip, Mecidiyeköy'de tuttuğu bir dairede, çok az eşya ile tek başına yaşamaya başlayan, evinde bir kaç kez ziyaret edip, insanlardan ne denli kaçar halde olduğuna şahit olduğum, son yıllarında gece yarılarına kadar doyasıya sohbet olanağı bulduğum, bir baba, bir derya insan...
OĞUZ ARAL... Sevgili ustam aramızdan sonsuzluğa uçalı 20 yıl olsa da o her an yanımda olmaya devam ediyor... Bu arada hayatım baştan aşağı değişse de de, yeni dairemin duvarlarında resimleri... Tıpkı giden diğer ustalar gibi... Zaten onların verdiği soluk ve gaz olmasa bu akla ziyan ülkede mizahla uğraşmanın hiçbir anlamı yok artık... Çünkü ülke diye bir yer bile yok artık... Mizah dersen baş aşağı vaziyette, içler acısı bir halde uzun zamandır, çünkü baskı ve zulüm ortamı hiçbir dönemde bu kadar ağır olmamıştı bu ülkede...
Oğuz abi ve onun kuşağı, aşağı yukarı hepsi gitti gibi, onlar çok daha güzel günlerde yazıp, çizdiler ve ustalıklarını gösterip gidilecek zamanda gittiler belki de, bize ise kala kala, insan malzemesi tamamen tükenmiş, mizahın yaratıcı gücünün bile içine eden bombok bir coğrafya kaldı...
Tatsız, tuzsuz, gergin, insan kalitesi yerlerde gezen, insan malzemesini yitirdiğinin bile hala farkında olamayan kişiliksiz bir coğrafya... Kötü insan kaynayan bir yerde mizah yapmanın da zerre kadar tadı yok artık... Hayatın gerçeklerinin hep mizahın yaratıcı gücünün önünde gittiği, gerçek mizahçıyı delirtecek kadar hazin bir coğrafya... Oğuz abi aklıma her düştüğünde, 90'lı yılların ortalarından beri söylediklerimin bugün ağır ve acı bir gerçek olarak mizahın üzerine çökmüş olmasının derin hüznü de içimde...
OĞUZ ARAL... Bizler, onun yanından geçmiş mizahçılar; Onunla an geldi sarmaş dolaş, can ciğer olduk, an geldi kavga ettik, bazen güneşli, bazen fırtınalı ama her daim sevgi dolu bir birliktelikti bizimkisi... Oğuz Aral... Kişisel tarihimde yeri apayrı bir usta... An geldi babamdan yakın gördüm onu... An geldi koptum, uzaklaştım ama son yıllarında yeniden yanındaydım. Ona dair hislerimi son yıllarında onunla paylaşabilme onurunu yaşattı bana... Kızacağını sandığım şeyler anlattığımda sevecen bir baba edasıyla dinledi... Kendisiyle dalga geçmeyi başarabilmiş kaç mizahçı vardır bu ülkede?.. Bakmayın çoğu burnundan kıl aldırmaz!.. Ama Oğuz abi bu anlamda da müthişti. "Huysuz İhtiyar" adını da kendisi takmıştır zaten. Oysa son yıllarında tam tersiydi Oğuz abi...
OĞUZ ARAL... Sonra 2002 yılında onu binbir güçlükle ikna etmeyi başarıp, halk karşısında son söyleşisini gerçekleştirdik Taksim'de birlikte... Ardından o dönem genel sekreterliğini yaptığım Karikatürcüler Derneği'ne anlamlı bir ödül önerisinde bulundum. Karikatürü halkla buluşturan ilk çizer olan Cemal Nadir'in 100. doğum yılıydı 2002 ve biz bir yıl boyunca Cemal Nadir ustamızı anmıştık. Öneride bulundum ama gene hiçte kolay olmadı bunun sonuçlanması. Ama taş koyanlara inat Oğuz Aral ustamıza hayatının tek onur ödül olan "Cemal Nadir Onur Ödülü"nü verdik, unutulmaz bir gecede, gözyaşları arasında. Öylesine mütevazıydı ki, ödülü bile yitirdiği çizer arkadaşları adına kabul edebileceğini söyleyip, onların tek tek ismini sayarak almıştı o gece...
OĞUZ ARAL... An geldi yıllar içerisinde ondan koptuk, hatta rakip yerlerde çalıştık ama o bize inandı, biz onu sevdik. Bizimkisi bir baba-oğul sevgisinden de öteydi. Onun ardından hem Gırgır'ı, hem de onu anlatan özel sunumlar hazırladım. Son bir kaç yıldır belgesel niteliğindeki bu görsel sunumları fırsat bulduğum yerlerde gerçekleştiriyorum. İki ayrı sunumu; "Mizahımızın Alayköşkü: Gırgır ve Oğuz Aral" adı altında birleştirdim. Bugüne kadar bir kaç yerde bu sunum yapıldı.
Keşke daha fazla arzu eden çıksaydı ama bu anlamda da çok geri düştü Türkiye, özellikle de sivil toplum örgütleri ve belediyeler... Sahi bu arada ölümü ardından geçmişte hiç beklenmedik şeyler de oldu. Örneğin; Oğuz Aral ustamız Antalya'da, Antalya Büyükşehir Belediyesinin etkinliğinde 2010 ve 2011 yıllarında iki kez, ölüm yıldönümü gecesinde, ciddi kalabalıklar karşısında anıldı. Onu Adana'daki "Çiçeği Burnunda Karikatürcüler Buluşması"nda andık gene ardından...
OĞUZ ARAL... Bundan 10 yıl önceydi... Ölümünün 10. yılı öncesinde de, aylar öncesinden çağrılar yapmıştım, Mizahhaber aracılığıyla... Özellikle de belediyelere, sivil toplum örgütlerine... Hem onu, hem de başka mizah ustalarını özel emek verilmiş sunumlarla anmak için ama kimseciklerden tek bir ses çıkmadı... Şu ara kafasını gene beyhude bir seçimin batağına gömmüş durumda herkes ne de olsa... Böylesi bir usta, 10. ölüm yıldönümünde de gene es geçilecekti elbet. İnsan kıymeti bilmez bu nankör coğrafyaya yakışan buydu ne de olsa... Koca Oğuz Aral kimin umurunda, onun el verdiği, ikinci baba saydığı bizim gibi çizerlerden başka...,
OĞUZ ARAL... Ustamızın ömrünü geçirdiği o şehr-i İstanbul, ustanın ardından 20 yıl geçmesine rağmen ölüm yıldönümlerinde onu hakkıyla anabildi mi?... Ne yazık ki, buna da "hayır" demek durumundayım... Şunu da eklemek isterim üzülerek; 2013 yılında onun için, ilk kez 8 Nisan'da İstanbul'da, Akatlar Kültür Merkezinde düzenlenen "Ustalara Saygı" kapsamındaki anma gecesinde ne yazık ki salonun yarısı bile dolu değildi, salonun fotoğrafını görüyorsunuz işte!.. Daha da acısı onun yetiştirdiği çok az karikatürcü vardı o anlamlı gecede. Gece uzayan konuşmalarla o az sayıdaki izleyiciyi de giderek kaybetti...
Bakın 2022 yılı, onun efsane dergisi GIRGIR'ın 50. yılıydı!.. Bunu önceden düşünerek "GIRGIR 50 YAŞINDA" başlığı altında hem Oğuz Aral ustamızı, hem de efsane dergisi Gırgır'ı bilinmeyen yanlarıyla da anlatan, çok özel bir görsel-belgesel hazırladım...
Gene sağa-sola duyurdum ama bu görsel anma söyleşisini dergisini çıkardığı şehr-i İstanbul'da bile yapmak kısmet olmadı ama 2022 tam da biterken Aralık ayında İzmir'de düzenlenen "İzmir Mizah Festivali"nde gerçekleşti bu görsel söyleşi... Salonunun tamamı dolu olmasa da, ilgili bir kitle, ilgiyle izlediler, çok uzun yıllarda toparlanmış görsellerle gerçekleştirdiğim bu özel söyleşiyi...
Ne yazık ki sadece bir tek yerde yapabildim bu özel söyleşiyi.. O da İzmir Mizah Festivali'nde kısmet oldu... 20. yılında da yapmak istedim ama bir tek belediyenin ya da sivil toplum oluşumunun sesini alamadım gene!.. Ne yazık ki son 1.5 yılı temelli olmak üzere 3.5 yıla yakındır yaşadığım Foça'da da bu söyleşiyi yapacak bir atmosfer bulamadım...
OĞUZ ARAL... Bugün bambaşka işlerle uğraşıp, madden çok daha iyi koşullarda bir ömre sahip olabilirdim ama Oğuz Aral gibi bir daha pek benzerinin gelmeyeceği uzun yıllardır açıkça gözüken bir usta, beni ve pek çok genç adamı sokaktan aldı ve mizahın o benzersiz dünyasının içine kattı.
Bugün eğer kafayı yemiş, manyak ötesi bir noktaya ulaşmış, ruha ve kalbe zarar bu ülkede hâlâ zor da olsa soluk alabiliyor, hâlâ az buçuk direnebiliyorsak, Oğuz abinin bizi ittiği mizahın, karikatürün o benzersiz dünyası sayesindedir...
OĞUZ ARAL... Koca gibi gözüken ama zalim bir iktidar sayesinde koflaşan 20 yıl aktı, geçti... Oğuz abimize olan özlemimiz kar topu gibi büyüdü...
Çünkü böylesine bir "baba" adamı bulmak mümkün değil artık bu bok çukurunun içinde debelenen, insan malzemesi aşağılık hale gelmiş coğrafyada...
İçimizde ondan kalan taraması bol enerjiyi artık çok tutumlu kullanarak direnmeye devam ediyoruz... Nereye kadar?.. Temmuz hüzün ayımdır benim... Çeyrek asırdır bu böyle... Bakın bugün aynı zamanda yakından tanıyıp, birlikte çalışma onuru yaşadığım bir başka mizah ustası Sadık Şendil'in de 38. ölüm yıldönümüdür, gene bir başka komedi ve mizah ağırlıklı usta oyuncu Yılmaz Gruda ağabeyimizi de geçen yıl gene bugün ytirimiştik...
TEMMUZ denen yakıcı ay, pek çok mizah ustasını, yüzümüzü güldürmüş değeri aramızdan en çok almış aydır, başlarken ağır bir yangınla başlar, değerler yanar, biterken de bizim var olmamıza emek vermiş bir baba ustayı alıp götürür aramızdan...
İçimizi kavuran, yakıcı mı yakıcı bu çölleşmiş coğrafyada Temmuz'da zaman çok zor geçer uzun yıllardır... Yıllar geçer... Biz ustamızı daha çok özler oluruz... Sorarım gidişinin 20. yılında bir kez daha: "Böylesi bir usta nasıl özlenmez?.."
Cihan Demirci - MİZAHHABER (26 Temmuz 2024)
.jpg)
.jpg)
