Hemen yanda ilk sayısının kapağını gördüğünüz, 1972 yılında yayın hayatına başlayan, mizah dergiciliğimizin seyrini değiştirmiş Gırgır mizah dergisi ve onu yaratan büyük usta Oğuz Aral, mizah dergiciliğinin ve karikatürün seyrini derinden değiştiren benzersiz bir oluşumu gerçekleştirerek, “Çiçeği Burnunda Karikatürcüler” başlığı altında müthiş bir emeğe imzasını atmıştı.
Oğuz Aral ustamızın, “Çiçeği Burnunda Karikatürcüler” adını verdiği önce köşe, sonra sayfa olarak süren bu müthiş oluşumdan pek çok karikatürcü çıktı ortaya. Karikatürümüzde böylesi bir karikatürcü yetiştirme hareketinin benzeri yoktur. Daha önce 40’lı yıllarda Cemal Nadir Güler’in biraz olsun denemeye kalktığı ve birkaç amatör genç çizere ağabeylik yaptığı bir dönem olmuştur ama Güler ustanın çok erken yaşta (45 yaşında) yaşamını yitirmesiyle bu girişimi tam olarak gerçekleşememiştir. Ustam Oğuz Aral, 2002 yılında Cemal Nadir’in 100. Doğum yılı anısına birlikte Taksim’de gerçekleştirdiğimiz benim için unutulmaz o söyleşide tüm bu konulara değinmiş ve bu işi ilk deneyenin Cemal Nadir Güler olduğunu ve ilk gençlik yıllarında ondan bir ışık aldığını belirtmişti.
Bizler bırakın uzak geçmişi daha yakın tarihine bile sahip çıkabilen bir toplum asla olamadık. Yıllardır mizah dergiciliği tarihi, mizah ve karikatür tarihi üzerine araştırmalar yapan, bu konuda pek çok yazı yazıp yayınlayan biri olarak yıllar önce kafama takılan bir durum vardı. Gırgır’ın çıkış döneminde uzun süre derginin künyesinde yayın tarihi yazmadığı için kimse tarihi tam olarak bilemezdi. Bu tam da bize özgü bir vaziyetti. Oğuz abiye 2000’li yılların başlarında evine yaptığım bir ziyarette bu tarihi sorduğumda, bana gülmüş “Bunu da sen bul bakalım” demişti... 1972’nin Ağustos ayında çıktığını biliyordum ama Gırgır zaten klasik anlamda direkt bir “dergi” olarak çıkmamıştı malumunuz. O yüzden ilk sayılarında “Gün Gazetesinin Mizah İlavesinden Seçmeler” yazardı. Kısacası Gırgır dergi olarak çıkmadı, sonradan dergi oldu. Oğuz abinin bu gazıyla elimde tarih yazan ilk Gırgır’ı bulup, o sayıdan geriye doğru giderek ilk sayının tarihini bulmak için bir çalışma yapmış ve sonuçta: 13 AĞUSTOS 1972 tarihine ulaşmıştım. Bu tarihi bulunca çocuk gibi sevinmiştim, çünkü o ana kadar hiçbir yerde yazmıyordu ve benim gibi bir tarih delisinden başka pek kimse kafaya takmamıştı belli ki… Sonra bu doğru tarihi pek çok yerde yazdım, Gırgır'ı ve Oğuz Aral'ı anlattığım belgesel sunumda kullandım ama hala özellikle de Sosyal Medya üzerinde yanlış tarihlerin yazıldığını gördüğüm için bu yazıda bir kez daha altını çizmek istedim, özellikle de mizah dergilerinin tarihine meraklı genç arkadaşlarımız için…
Cihan Demirci (12 Ocak 2021)
#ÇiçeğiBurnundaKarikatürcüler #OğuzAral #GırgırDergisi