KARİKATÜRİST RAMİZ GÖKÇE'Yİ, CİHAN DEMİRCİ'NİN YAZISIYLA 61. ÖLÜM YILDÖNÜMÜNDE ANIYORUZ...

MİZAHHABER ÖZEL HABER - RAMİZ GÖKÇE... Cumhuriyet döneminin başlangıç yıllarında karikatürümüzün en önemli isimlerinden biridir o... Hatta bir döneme en büyük rakibi ve meslektaşı olan Cemal Nadir Güler'le birlikte karşılıklı olarak imza atmışlardır nerdeyse. Cemal Nadir gibi o da erken yaşta veda etmiştir dünyaya. Ramiz bir karikatür üretkenidir. Çok çizmiştir. Tek başına bir dergi dolusu karikatür çizmiştir her hafta. Zaten ölümü de 5 Ocak 1953’te, karikatür çizerken geçirdiği kalp krizi sonrasında, henüz 53 yaşındeyken olmuştur. Ramiz Gökçe'nin henüz 16 yaşındayken başlar karikatür macerası... 1916 yılından başlayarak ‘Akbaba, Aydede, Karikatür, Karagöz, Cumhuriyet, Tasvir’ dergi ve gazetelerinde çalışır. Tıpkı onun gibi çizdiği bir karikatür sonrasında geçirdiği krizle dünyaya veda eden karikatür ustası Semih Balcıoğlu, ‘Cumhuriyet’in 75. Yılında Türk Karikatürü’ adlı yapıtında, Ramiz Gökçe’nin karikatürcülüğü meslek edinmekle, sonraki kuşaklara yol açtığını ve ülkemizde karikatürcülüğün yayılması için büyük çaba gösterdiğini belirtir. Ramiz Gökçe, 1946 yılında ‘Mizah’ adlı bir mizah dergisi de çıkarmıştır. Bu dergiyi nerdeyse tek başına doldurmuştur. 

İkinci Dünya Savaşı yıllarında ‘Yeni Sabah’ gazetesinde günlük karikatürler çizen Ramiz Gökçe'nin yarattığı en ünlü tip şüphesiz; ‘Tombul Teyze’ adlı çizgi tipidir. Sol tarafta bu tipi görüyorsunuz. Yaşadığı dönemdeki en büyük rakibi olan Cemal Nadir Güler'in şişman "Amcabey" adlı tipine karşı o da şişman bir kadın tipiyle "Tombul Teyze" ile çıkmıştır, okurun karşısına. Tombul Teyze, yayınlandığı dönemde okurdan büyük ilgi görmüştür. İki çizer arasında tatlı bir rekabet de yaşanmıştır böylece...

RAMİZ'DEN BUGÜN İÇİN BİLE KULLANILABİLECEK

HİÇ ESKİMEMİŞ BİR "MİZAH" DERGİSİ KAPAĞI...

Ramiz Gökçe, ilk sayısı 12 Temmuz 1946 tarihinde çıkan ‘Mizah’ dergisinin ilk sayısında yazdığı yazıda, mizahın, “hakikate bir neşe projektörü tutma sanatı. Az sözle veya çizgi ile çok şey düşündürmek sanatı” olduğunu belirtir. Ramiz Gökçe, karikatürcüyü ise şöyle tanımlar: “Karikatürcünün gözü biraz da ruhun resmini çeken bir objektif gibidir” 

Ramiz, genç karikatüristlere de; “Geniş ansiklopedik malumat. Filin kuyruğundan Çörçil’in pürosuna, patlıcanın çiçeğinden Endonezya bayrağına kadar her şeyi bilmeden bu mesleğe girmemelidir” önerisinde bulunur. Çağdaşı usta karikatürist Cemal Nadir gibi aslında ressam olmaya çalışan, ancak maddi anlamda zorlukla geçen yaşamında karikatürist kalan Ramiz, bunun nedenini ise şöyle açıklar: “Karikatür bana yağlı boya ile tablo yapmayı unutturdu. Çünkü altı - yedi lira masrafla ve altı - yedi aylık emekle meydana getirilen tablolara bazen altı - yedi kuruş veren çıkmıyordu.” 

20. yüzyıl ilk yarısında karikatürümüze Cemal Nadir Güler'le birlikte damgasını vurmuş bu emekçi çizeri, sevgili Ramiz Gökçe'yi 61. ölüm yıldönümünde de unutmuyor, bir kez daha sevgiyle anıyorum... Ustanın çizgi dolu ruhu şad olsun... 

YAZI: Cihan Demirci (MİZAHHABER)        

RAMİZ GÖKÇE'NİN ÖZGEÇMİŞİ...

İstanbul’da 1900 yılında doğan Ramiz Gökçe, Beşiktaş İttihat ve Terakki Mektebi’nde, Kabataş İdadisi’nde ve İstanbul Öğretmen Okulu’nda okudu. 1919’da Ortaköy Darüleytamı’na (Kimsesiz çocuklar için kurulan yatılı okul. Yetimler Evi) ve Şişli Terakki Lisesi’ne resim öğretmeni olarak atandı. Karikatürcülüğü sırasında konferanslar verdi, toplu sergiler düzenledi, kişisel sergiler açtı. Kendi adını taşıyan karikatür albümü dışında ‘Tombul Teyze’, ‘Harp Karikatürleri’, ‘Yeni Zengin’ adlı karikatür albümlerini yayınladı. Ölüm, onu dergide yakaladı. Kalp hastası olan Ramiz Gökçe, felç geçirmiş, ancak iyileşmişti. 5 Ocak 1953’te, karikatür çizerken geçirdiği ikinci kalp krizinden sonra kaldırıldığı hastanede kurtarılamadı ve yaşamını 53 yaşında yitirdi.