HİKMET ÇETİNKAYA, EFLATUN NURİ'Yİ
YAZDI...
Cumhuriyet Gazetesi yazarı Hikmet Çetinkaya, 6 Mayıs Salı günkü "Politika Günlüğü" köşesini Eflatun Nuri'ye ayırdı...
Eflatun Nuri...
Eflatun Nuri' yi İstanbul'da tanıdım... İzmir'de Demokrat İzmir'de çalıştığı yıllar dost oldum... Birinci Beyler' de buluşurduk gazeteci arkadaşlarla. Cana yakın, abartmayı seven bir kişiydi. Anlattığı öyküleri dinlerdik. O öyküleri burada yazmam olanaksız...
Önceki gün ölüm haberini aldım. En son Beyoğlu'nda karşılaşmış ayaküstü sohbet etmiştim.
Eflatun Nuri' yi İstanbul'da tanıdım... İzmir'de Demokrat İzmir'de çalıştığı yıllar dost oldum... Birinci Beyler' de buluşurduk gazeteci arkadaşlarla. Cana yakın, abartmayı seven bir kişiydi. Anlattığı öyküleri dinlerdik. O öyküleri burada yazmam olanaksız...
Önceki gün ölüm haberini aldım. En son Beyoğlu'nda karşılaşmış ayaküstü sohbet etmiştim.
Usta bir çizerdi ... Kendine özgü bir insandı... Gökyüzünün yıldızlarla dolu püskürtmesinde, gül rengi bulutları anımsatan gülümsemesi, kalın çerçeveli gözlükleriyle Eflatun Nuri gelip geçti bu dünyadan. Vitezlav Nezval' in şiirlerine benzeyen çizgisi ve renkleriyle kanaviçeye benzeyen ruh yapısı beni gençlik yıllarıma taşıdı...
Eflatun Nuri'yle aramızda bir hayli yaş farkı olmasına rağmen hiç " abi " demedim...
Hep " Eflatun Nuri " diye seslendim. Demokrat İzmir'in sahibi Adnan Düvenci İstanbul'dan getirmişti Eflatun'u, sanırım Rıfat Ilgaz ile birlikte. 1950'li yılların sonunda ses veren bir gazete yapmıştı Adnan Bey. Ege'de satılan gazete 100 binlik bir satışa ulaşmıştı öğrendiğim kadarıyla.
Eflatun'un ölüm haberini alınca Celal' i ( Başlangıç ) aradım. Celal'le Eflatun, 1970'lerde birlikte çalışmıştı eski Turizm bakanlarından Nihat Kürşat' ın Ege Ekspres gazetesinde. Celal, Eflatun'un " Benim Adım Eflatun "u yazmıştı birkaç yıl önce.
Yazıyı baştan sona okuyunca sevgili Erkin Usman' ı anımsadım. O dönem Ege Ekspres'in genel yayın müdürüydü. Hüseyin Baradan ve Eflatun Nuri...
İçki sofralarındaki gırgır-şamata... Erkin sıkı Adalet Partili, Eflatun ise sıkı solcu...
Her akşam kurulan içki sofralarında Erol Akıncılar , Özden Alpdağ, Günal Sayın, Orhan İlhan, Kaya Çelikkanat, Tayyar Eraslan mutlaka olurdu...
Eflatun Nuri'yle İzmir'de Demokrat İzmir'de çalıştığı yıllarda dost oldum.
Genç bir gazeteciydim... İstanbul'dan İzmir'e gelmiştim...
Günal Sayın, sıkı MHP'liydi ama ikinci kadehten sonra Nâzım Hikmet' ten şiirler okumaya başlardı... Yıllar ne çabuk geçmişti...
Eflatun Nuri'yle aramızda bir hayli yaş farkı olmasına rağmen hiç " abi " demedim...
Hep " Eflatun Nuri " diye seslendim. Demokrat İzmir'in sahibi Adnan Düvenci İstanbul'dan getirmişti Eflatun'u, sanırım Rıfat Ilgaz ile birlikte. 1950'li yılların sonunda ses veren bir gazete yapmıştı Adnan Bey. Ege'de satılan gazete 100 binlik bir satışa ulaşmıştı öğrendiğim kadarıyla.
Eflatun'un ölüm haberini alınca Celal' i ( Başlangıç ) aradım. Celal'le Eflatun, 1970'lerde birlikte çalışmıştı eski Turizm bakanlarından Nihat Kürşat' ın Ege Ekspres gazetesinde. Celal, Eflatun'un " Benim Adım Eflatun "u yazmıştı birkaç yıl önce.
Yazıyı baştan sona okuyunca sevgili Erkin Usman' ı anımsadım. O dönem Ege Ekspres'in genel yayın müdürüydü. Hüseyin Baradan ve Eflatun Nuri...
İçki sofralarındaki gırgır-şamata... Erkin sıkı Adalet Partili, Eflatun ise sıkı solcu...
Her akşam kurulan içki sofralarında Erol Akıncılar , Özden Alpdağ, Günal Sayın, Orhan İlhan, Kaya Çelikkanat, Tayyar Eraslan mutlaka olurdu...
Eflatun Nuri'yle İzmir'de Demokrat İzmir'de çalıştığı yıllarda dost oldum.
Genç bir gazeteciydim... İstanbul'dan İzmir'e gelmiştim...
Günal Sayın, sıkı MHP'liydi ama ikinci kadehten sonra Nâzım Hikmet' ten şiirler okumaya başlardı... Yıllar ne çabuk geçmişti...
***
İlhan Selçuk ve Turhan Selçuk' un arkadaşıydı Eflatun Nuri...
Dolmuş Mizah dergisinin sahibi İlhan Selçuk, Eflatun'u da yanına almıştı. Rıfat Ilgaz " Hababam Sınıfı "nı " Stepne " takma adıyla Dolmuş' ta yazmıştı.
Rıfat Ağabey'in oğlu Aydın Ilgaz' ı aradım telefonla. Eflatun'un evinde ölü bulunduğunu söyledim. Çok üzüldü. Yıllar önce, yani bizim gençlik yıllarımıza gitti.
Güzel insanlar teker teker gidiyor bir başka evrene... Yaşam ve ölüm !..
Ali Ulvi' yi, Semih Balcıoğlu' nu daha nicelerini uğurlamıştık önceleri...
Semih Balcıoğlu'nun sevgili eşi Emel Abla...
80 yaşına bastı ben İzmir' de TÜYAP Kitap Fuarı 'na gittiğim gün...
Ben bu yazıyı yazarken gün yaş döküyor Nezval'in dizelerinde olduğu gibi...
Eflatun Nuri gecenin içinde solan peygamberçiçeklerini severdi. Yaşamı, genç kadınları, mevsimleri... Kordonboyu 'nu severdi, Boğaz' ı, Ortaköy' ü, Beyoğlu' nu...
İlhan Ağabey anlatmıştı ya da Turhan Ağabey " Dolmuş "ta Eflatun'un çalıştığı yılları...
Bir öğle saatinde, " Yemeğe çıkıyorum " demiş Eflatun. Aradan günler geçmiş ve dönmüş. İlhan Ağabey, Turhan Ağabey şaşırmışlar: "Eflatun kaç gün geçti; ne karikatür getirdin, ne de bir haber, nerelerdeydin?.." Eflatun'un yanıtı kısa olmuş: "Öğle yemeğine çıkıyorum dedim ya, biraz uzun sürdü..." Pek çok anım var Eflatun'la... O İzmir gecelerini unutamam. Belki Erkin Usman, Yeni Asır' da yazar...
***
Asıl adı Adil Nuri Erkoç' tu Eflatun Nuri'nin. Eflatun, bakın Celal Başlangıç'a takma adının öyküsünü nasıl anlatıyor: "Bir gün okulda beden eğitimi dersinde öğretmen herkes pantolonunu çıkarsın dedi. Ben de çıkardım. Ninemin eflatun renkli uzun donunu giymiştim. Arkadaşlar beni öyle görünce ' eflatun, eflatun' diye bağırdı. Ben de karikatür çizmeye başlayınca adımı Eflatun Nuri koydum."
Eflatun Nuri, Ferit Öngören' in belirttiği gibi hem hızlı çizer, hem de hızlı yazardı...
Türk karikatür sanatının en büyük ustalarından biriydi Eflatun Nuri. Tam bir mizah ustasıydı. Zaten yaşamı mizahtı...81 yaşında aramızdan ayrıldı.
40 yıllık karısını bir yıl önce yitirdi . Beyaz elbiseler giyip birlikte kitabını imzalayacaktı. Doludizgin yaşayan Eflatun Nuri başka bir evrende şimdi.
Gökyüzündeki yıldızlardan birisi o!..
İlhan Selçuk ve Turhan Selçuk' un arkadaşıydı Eflatun Nuri...
Dolmuş Mizah dergisinin sahibi İlhan Selçuk, Eflatun'u da yanına almıştı. Rıfat Ilgaz " Hababam Sınıfı "nı " Stepne " takma adıyla Dolmuş' ta yazmıştı.
Rıfat Ağabey'in oğlu Aydın Ilgaz' ı aradım telefonla. Eflatun'un evinde ölü bulunduğunu söyledim. Çok üzüldü. Yıllar önce, yani bizim gençlik yıllarımıza gitti.
Güzel insanlar teker teker gidiyor bir başka evrene... Yaşam ve ölüm !..
Ali Ulvi' yi, Semih Balcıoğlu' nu daha nicelerini uğurlamıştık önceleri...
Semih Balcıoğlu'nun sevgili eşi Emel Abla...
80 yaşına bastı ben İzmir' de TÜYAP Kitap Fuarı 'na gittiğim gün...
Ben bu yazıyı yazarken gün yaş döküyor Nezval'in dizelerinde olduğu gibi...
Eflatun Nuri gecenin içinde solan peygamberçiçeklerini severdi. Yaşamı, genç kadınları, mevsimleri... Kordonboyu 'nu severdi, Boğaz' ı, Ortaköy' ü, Beyoğlu' nu...
İlhan Ağabey anlatmıştı ya da Turhan Ağabey " Dolmuş "ta Eflatun'un çalıştığı yılları...
Bir öğle saatinde, " Yemeğe çıkıyorum " demiş Eflatun. Aradan günler geçmiş ve dönmüş. İlhan Ağabey, Turhan Ağabey şaşırmışlar: "Eflatun kaç gün geçti; ne karikatür getirdin, ne de bir haber, nerelerdeydin?.." Eflatun'un yanıtı kısa olmuş: "Öğle yemeğine çıkıyorum dedim ya, biraz uzun sürdü..." Pek çok anım var Eflatun'la... O İzmir gecelerini unutamam. Belki Erkin Usman, Yeni Asır' da yazar...
***
Asıl adı Adil Nuri Erkoç' tu Eflatun Nuri'nin. Eflatun, bakın Celal Başlangıç'a takma adının öyküsünü nasıl anlatıyor: "Bir gün okulda beden eğitimi dersinde öğretmen herkes pantolonunu çıkarsın dedi. Ben de çıkardım. Ninemin eflatun renkli uzun donunu giymiştim. Arkadaşlar beni öyle görünce ' eflatun, eflatun' diye bağırdı. Ben de karikatür çizmeye başlayınca adımı Eflatun Nuri koydum."
Eflatun Nuri, Ferit Öngören' in belirttiği gibi hem hızlı çizer, hem de hızlı yazardı...
Türk karikatür sanatının en büyük ustalarından biriydi Eflatun Nuri. Tam bir mizah ustasıydı. Zaten yaşamı mizahtı...81 yaşında aramızdan ayrıldı.
40 yıllık karısını bir yıl önce yitirdi . Beyaz elbiseler giyip birlikte kitabını imzalayacaktı. Doludizgin yaşayan Eflatun Nuri başka bir evrende şimdi.
Gökyüzündeki yıldızlardan birisi o!..
Işık içinde!..
Hikmet Çetinkaya
(Cumhuriyet-6 Mayıs 2008)
Hikmet Çetinkaya
(Cumhuriyet-6 Mayıs 2008)