İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun Facebook'taki sayfasında bu açılış şöyle duyuruldu:
"Türk karikatürünün usta ismi Turhan Selçuk’un eşsiz mirası, İBB Turhan Selçuk Kültür Evi’nde hayat buluyor! Kütüphanesi, etkinlik alanları, usta sanatçı Turhan Selçuk’un eserleri ve kişisel eşyaları ile birlikte “Türk karikatürünün babası” olarak anılan Cemil Cem’in de nadide çalışmaları Kadıköy Moda’da bu özel mekânda sizlerle buluşacak..."
Karikatürümüzün kurucu ismi sayılan üstad Cemil Cem'in zamanında yaşadığı bu köşkün Turhan Selçuk gibi bir başka büyük ustanın adını, eserlerini barındıran Kültür Evi olması çok güzel bir girişim ama Kadıköy'de zaten yeterince hakkı yenmiş bir kurucu çizer olan Cemil Cem'in zamanında yaşadığı bu köşk ve köşkün olduğu sokak hakkında Cemil Cem adına söylenecekler var...
"CEM SOKAK" NE ZAMAN "KARİKATÜRCÜ CEMİL CEM SOKAK" OLACAK?..
MİZAHHABER'de bu açılış vesilesiyle ne yazık ki, Kadıköy Belediyesinin geçmiş dönem başkanlarınca çözülememiş bir soruna da değinmek isteriz.
Çünkü 18 yıllık geçmişi olan MİZAHHABER'de karikatürümüzün başlangıç yıllarında kurucu ismi sayılan Cemil Cem'e dair bu özel haber bloğunda çok yazı yazdık ve ne yazık ki Cemil Cem'in zamanında yaşadığı bu köşk'ün olduğu sokağın adının düzeltilmesi hala sağlanamadı.
Bu sokağın adı zamanında "Cem Sokak" olarak eksik şekilde konulmuştur, oysa ki kurucu isim olan bir ustanın ismi "Karikatürcü Cemil Cem Sokağı" olmalıydı. Bunun için Kadıköy'ü 20 yıl yöneten Selami Öztürk başkan zamanında çabamız oldu. Ama bu çabanın sonunda sadece köşkün kapısının yanına "Cemil Cem bu evde yaşamıştır" benzeri bir ibare konulabildi, sokağın adı gene öyle kaldı Bu köşk uzun yıllar bir kumarhaneydi, sonrasında boşaldı, öylece sessizce durdu. Osmantan Erkır'ın satın almasıyla şimdi ki aşamasına yani "Turhan Selçuk Kültür Evi"ne dönüştü.
Turhan Selçuk ustanın eserlerinin sergilendiği bu kültür evinde elbette Üstad Cemil Cem'e de en üst katta küçük bir bölüm ayrılmış ama Cemil Cem üstadın sokağında ne yazık ki hala adı yaşatılamıyor. Turhan Selçuk büyük bir ustadır. Cemil Cem'in yaşadığı bu köşkten başka bir mekan bulunamaz mıydı acaba?.. Bildiğimiz kadar Turhan Selçuk Kadıköy'de de yaşamamıştır. Umarız Kadıköy'ün genç ve yeni başkanı en azından bu sokağın adını "Karikatürcü Cemil Cem Sokağı" adına çevirmeyi başararak adını küçük ama önemli bir eksiği gidermeye yazdırır.
İBB MİRAS gibi İstanbul'un tarihi dokusuna sahip çıkan çok başarılı bir kurum tarafından restore edilen bu köşk bu anlamda önemlidir. Çünkü zamanında Saraçhane'de var olan "Karikatür ve Mizah Müzesi" ülkeyi 23 yıldır teslim almış iktidarca zamanında yok edildi ve yerine aynı zenginlikte, benzer bir Karikatür Mizah Müzesi açılmadı. Aykurt Nuhoğlu başkan zamanında, Aykurt başkana "Kadıköy Karikatür ve Mizah Müzesi" adı altında bir proje önerisi iletmiştim. İlettiğim sadece bu da değildi. Karikatüre ve mizaha Kadıköy'de sahip çıkma adına pek çok önerim olmuştu ama ne yazık ki Aykurt başkan bunları başaramadı, benim müze projem daha sonrasında küçülüp "Kadıköy Karikatür Evi"ne dönüşerek Kadıköy bir Karikatür Evi kazandı.
Gene İBB MİRAS tarafından Kadıköy'e kazandırılan Gazhane'de Karikatürcüler Derneğine bir yer verildi, sabit bir sergi açıldı ama orası da müze olamadı, sadece bir sergi salonundan ibaret kaldı, ne yazık ki bu anlamda aynı başkanla çeyrek asrı devirip işlevini yitirmiş Karikatürcüler Derneği'mizin de büyük hataları ve yanlışları vardır. O sergi mekanı Gazhane gibi hayat dolu bir kültür-sanat alanında yaşamaz halde durmaktadır.
Umarız "Turhan Selçuk" gibi bir ustanın adını taşıyan bu Kültür Evi artık yaşayan bir Kültür Evi olur, kendi yaşadığı evde bir köşeye atılmış olan karikatürümüzün kurucusu sayılan Cemil Cem üstad bundan çok daha fazlasını hak ediyor.
Bakın hem yapay zeka sürecinde ilerleyen teknolojinin, hem de ülkemizde var olan baskı düzenin sayesinde mizah dergiciliği ülkemizde adeta bitirilmiş, karikatür sanatımız ve mizahımız bu ülkede var olan kara bir düzenin ciddi baskısı ve tehditi altında çok zor dönemler geçirmektedir. Karikatürcülük giderek ölmekte olan bir sanat haline getirilmiştir. Uzmanlık alanı mizahın tarihi, mizahçılar, karikatürcüler, mizahın teorisi ve pratiği olan MİZAHHABER'de bunları yazmasak olmadı.
Bu topraklarda Mizah Yayıncılığımız 155 yılı geride bırakmıştır. Çok köklü bir mizah ve karikatür geleneğimiz vardır. Zaman baskı altında özgürce yazıp çizemeyen ama tiyatrocular, müzisyenler, sinemacılar ve diğer sanatçılar kadar ortalarda görülmeyen, bir köşeye atılmış halde en zor dönemlerini yaşayan karikatürcülere ve mizahçılara daha fazla sahip çıkma zamanıdır!.. Turhan Selçuk adına bir Kültür Evi açılmasından kimse gocunmaz ama bunun karikatürümüzün kurucu isminin yaşadığı bir köşkte açılmış ve kendisinin bir köşeye atılmış olması inanın yaşıyor olsa Turhan Selçuk gibi duyarlı ve büyük bir ustayı da rahatsız ederdi, zira Cemil Cem'in açtığı karikatürcülük yolu, Cemal Nadir'le çağdaş karikatüre, Turhan Selçuk'la da evrensel bir boyuta ulaşmıştır. Bu yolu ilk açan kişi zamanında yaşadığı köşkte çok daha fazlasını hak etmektedir.
Mizah ve karikatür bir eleştiri sanatıdır, mizahçı da karikatürcü de bir yanlış gördüğünde eleştirir, eleştirinin olmadığı ülkelerde sanat da var olamaz!.. O halde bu açılış vesilesiyle bir kez daha haykıralım; "Yaşasın Karikatür, Yaşasın Mizah!.."
Bu topraklarda Mizah Yayıncılığımız 155 yılı geride bırakmıştır. Çok köklü bir mizah ve karikatür geleneğimiz vardır. Zaman baskı altında özgürce yazıp çizemeyen ama tiyatrocular, müzisyenler, sinemacılar ve diğer sanatçılar kadar ortalarda görülmeyen, bir köşeye atılmış halde en zor dönemlerini yaşayan karikatürcülere ve mizahçılara daha fazla sahip çıkma zamanıdır!.. Turhan Selçuk adına bir Kültür Evi açılmasından kimse gocunmaz ama bunun karikatürümüzün kurucu isminin yaşadığı bir köşkte açılmış ve kendisinin bir köşeye atılmış olması inanın yaşıyor olsa Turhan Selçuk gibi duyarlı ve büyük bir ustayı da rahatsız ederdi, zira Cemil Cem'in açtığı karikatürcülük yolu, Cemal Nadir'le çağdaş karikatüre, Turhan Selçuk'la da evrensel bir boyuta ulaşmıştır. Bu yolu ilk açan kişi zamanında yaşadığı köşkte çok daha fazlasını hak etmektedir.
Mizah ve karikatür bir eleştiri sanatıdır, mizahçı da karikatürcü de bir yanlış gördüğünde eleştirir, eleştirinin olmadığı ülkelerde sanat da var olamaz!.. O halde bu açılış vesilesiyle bir kez daha haykıralım; "Yaşasın Karikatür, Yaşasın Mizah!.."
CİHAN DEMİRCİ (8 OCAK 2025-MİZAHHABER)
Cihan Demirci'nin 2015'te MİZAHAHABER'DEKİ Cemil Cem yazısının linki: