MİZAHHABER - Yıl: 2018... Ülkede kala kala 2 tane haftalık mizah dergisi kalmış... Yıllar önce bu ülkede aynı anda 7-8 mizah dergisinin, hatta daha fazlasının bile çıktığı olmuştu oysa ki... Kalan iki dergiden birisi 1991'den beri yani 27 yıldır çıkmakta olan Leman dergisi, diğeri ise 2007 yılından beri yani 11 yıldır çıkmakta olan Uykusuz. Leman aslında çok uzun süredir, oldukça az satmasına rağmen, hem kendi matbaasının olması, hem de 27 yıllık maddi bir birikimden gelmesi nedeniyle yayınını zorlukla da olsa sürdürüyor. Leman gibi arkasında "Cafe-Bar" zincirinden gelen bir yapı da var olmayan 11 yıllık Uykusuz dergisi 4-5 yıl önce 60-70 binlerde gezerken o da şimdilerde bu satışın ancak dörtte birine ulaşabiliyor. Bu iki dergi Ağustos ayında döviz kurlarındaki delice artış nedeniyle oluşan kağıt zammının ardından yeni zorluklarla karşılaştı. Leman, bu zorlukları cep boyutta, küçücük çıkarak kendince protesto etti.
Leman'dan daha genç bir okur kitlesine sahip olmasına rağmen ondan daha fazla güçlükler içinde olan Uykusuz ise "Ya fiyatı 1 lira artıracaktık ya da dergiyi kapatacaktık" diye sosyal medya hesabından okura bir açıklama yaparak 4 TL olan fiyatını 1 TL artırmak zorunda kaldı ve 5 TL oldu. İşin acı gerçeği şu ki; 150 yıla yaklaşan bir geçmişe sahip mizah dergiciliği bu ülkede en perişan dönemi yaşıyor. Bunun nedenleri ne yazık ki ülkede yaşanan ağır baskı ortamının da ötesinde. Şüphesiz öylesine ciddi ve ağır bir baskı var ki "muhalif" bir sanat olan mizahın bu ortamda dergiciliğini sürdürmesi zaten her geçen gün daha olanaksız bir halde ama bu vaziyete düşülmesinde yaşanan ortam kadar mizah dergilerinin özellikle de Leman dergisinin yaptığı yanlışların da ciddi payı var. Özellikle 90'lı yılların ortasından sonra mizah dergiciliğinde yaşanan bir kırılma var ki, o da dergi patronu olmuş eski emekçi çizerlerin dergiciliğe değil de başka alanlara yatırım yapma tutkusu!.. Leman zamanında Leman Kültür zincirine verdiği önemi ne yazık ki dergisinin gelişimine vermedi. Bugün iki ortağından biri sadece Leman Kültür'lerle ilgileniyor. Diğeri derginin başında ama aslında Fransa'da Paris'te yaşayıp arada gidip geliyor ve çok az satan derginin çalışanları da oldukça düşük telif ücretleri alıyorlar. En büyük zararı gene karikatür ve mizah emekçileri çekiyor kısacası her zaman olduğu gibi... Zamanında devlet kredisiyle ciddi rakamlara alınan bir matbaaya da sahip olmasına rağmen Leman özellikle 1995-2010 sürecinde yaptığı sayısız hatanın sıkıntısını yaşıyor. "Genç" dergi yapısını hiç yitirmeyen Uykusuz ise Leman'dan daha farklı bir yerde duruyor 11 yıldır. Çizerleri-yazarları mizah alanı dışında alanlarda pek gözükmüyor. Hatta hiç gözükmüyor. Daha naif bir yapıya sahip Uykusuz sadece mizah dergisi yapıyor, kitap yayınlarını bile bu ekibin içinden çıkan eski satış müdürlerinin kurduğu yayıncılık şirketine bırakmış halde. Uykusuz evvelki yıl da ciddi sıkıntılar yaşayıp bir ara dergiyi satmayı bile düşündü. Bu anlamda büyük bir yayınevine yaptığı teklifi de ama anlaşamadığını da biliyoruz... 2000'li yılların kibirli cehalet abidesi "Yeni Türkiye"sinde mizah dergisi çıkarmak ateşten gömlek giymek gibi ne de olsa!.. Uykusuz, 2007 yılında Penguen'in içinden ayrılanlarca çıkarılmış, zamanla içinden çıktığı dergiyi de sollamış ve bitirmiş, Leman'a tiraj anlamında ciddi fark atmış olsa da, o da 4-5 yıl öncesine göre çok daha az satıyor ve çeşitli yöntemlerle kendisine yol açmaya çalışarak yayın yaşamını zorlukla sürdürüyor... Dergicilikte vaziyet bu, peki siyasi, toplumsal mizah kitapları yayıncılığında durum ne?... Orada durum daha berbat, eski bir dergisi olan bu satırların yazarı da, o alanda yaşamadığı kalmamış biri olarak epeydir çocuk edebiyatı alanına sığınmış halde yaşamını zorlukla sürdürmeye çalışıyor ya zaten!..
(Cihan Demirci-MİZAHHABER)
BU HAFTA CEP BOYUTUNDA ÇIKAN LEMAN DERGİSİNİN KAPAĞI...
BU HAFTA FİYATINI 5 TL YAPMAK ZORUNDA KALAN UYKUSUZ DERGİSİNİN KAPAĞI...
